Long diên hương – báu vật biển sâu (kỳ 2)

Posted by BvN Editor on 18/06/2012 · 3 Comments 

Đối với người ngoài nghề, đây có vẻ là đồng tiền dễ kiếm – long diên hương có thể trôi dạt vào bờ bất kỳ nơi nào có cá nhà táng sống, dường như ở hầu hết các đường bờ biển – nhưng việc nhận diện chất này thường rất khó khăn. Theo Kemp, một số chất thường bị lẫn lộn với long diên hương, bao gồm phân chó, mòng biển đang thối rữa, mỡ cá voi, cao su cũ, và đã ít nhất một xác cừu thối rữa. Nhiều người săn lùng long diên hương thậm chí không biết nó được thải ra từ bộ phận nào của cá nhà táng. “Mặc dù được nhiều người nghĩ tới, nhưng cá nhà táng không ói ra long diên hương”, Kemp nói. “Đó là một trong những sai lầm lớn nhất về long diên hương. Không may, nó đến từ phía sau”.

Cách dễ dàng nhất để nhận biết long diên hương là mùi của nó. Long diên hương tươi, lấy ngay từ cá nhà táng, có mùi giống với “phân bò có mùi thơm”. Nhưng khi trôi nổi trong nước mặn đại dương hàng thập kỷ hoặc hơn, nó có thể hấp thụ nhiều mùi khác nhau, được mô tả như là có mùi thuốc lá, mùi quả hạch Brazin, mùi bãi cây dương xỉ, hoặc mùi gỗ trong các nhà thờ xưa. “Vấn đề rắc rối trong việc mô tả mùi của long diên hương”, Kemp nói, ”là nó chỉ giống mùi của long diên hương”. Khi được dùng trong nước hoa, nó hiếm khi là mùi chủ đạo. Trái lại, nó giống như một chất làm tăng chất thơm và hãm mùi. Douglas Stewart, nhà hóa học tại hãng Scentsual Antiquities, Salt Lake City, chuyên cung cấp long diên hương cho các nhà làm nước hoa, nói nó “ làm thay đổi mùi hiện thời và làm chúng mạnh hơn, sâu hơn và rộng hơn mùi chúng tự có”.

Tuy nhiên, có một vấn đề nhỏ là việc sử dụng long diên hương về mặt kỹ thuật có thể vi phạm luật pháp. Hãy hỏi bất kỳ người nào quan tâm sỡ hữu long diên hương về tính pháp lý của nó, dường như mỗi lần bạn sẽ nhận được câu trả lời khác nhau. Chandler Burr, người phụ trách Trung tâm Nghệ thuật khứu giác thuộc Viện bảo tàng nghệ thuật và thiết kế ở thành phố New York, cho rằng có một “lệnh cấm không chính thức về việc sử dụng bất cứ bộ phận nào thuộc loài cá này”, vì thế`đa số những nhà sản xuất nước hoa dùng các thành phần long diên hương tổng hợp như Ambrox. “Không ai sử dụng long diên hương tự nhiên nữa”, ông nhấn mạnh.

Dominique Dubrana, một người Pháp sống ở Ý, người bán hương chính gốc và các thành phần làm nước hoa trên website của mình, profumo.it, có quan điểm rất khác. “Tôi đang bán long diên hương”, ông nói khi trả lời với Burr. Nó hợp pháp ngoại trừ ở Úc”. Derek Brown, một người viết blog về cocktail đồng thời là ông chủ của quán bar Columbia Room sang trọng ở Washington, D.C., thỉnh thoảng phục vụ đồ uống có pha long diên hương, khá chắc chắn rằng luật về long diên hương “rất mù mờ. Hiểu biết của tôi là các sản phẩm làm từ cá nhà táng đều bị cấm, nhưng có một khe hở. Đó chỉ là chất thải”. Michelle Payne thuộc Cục Hải sản Quốc gia, một cơ quan liên bang ở Silver Spring , Md., nói rằng Luật về các loài nguy cấp năm 1973 không mù mờ chút nào. “Sở hữu long diên hương là phạm pháp dưới bất kỳ hình thức nào, vì bất cứ lý do gì”, ông nói. “Ngay cả việc nhặt một miếng tại bãi biển cũng bị cấm”, theo Payne. Tuy nhiên không có nhiều tiền lệ để kết tội. “Tôi biết chúng ta đã ra lệnh cảnh báo”, ông nói. “Nhưng có lẽ đã quá lâu trước đây. Từ năm 1990 tới nay tôi không thấy”.

Điều đó giải thích vì sao các nhà sản xuất nước hoa Mỹ hoặc là ngưng dùng long diên hương trong thành phần sản phẩm, hoăc ngưng nói về nó. Tilar Mazzeo, tác giả của Bí mật của Channel No. 5: lịch sử chi tiết của loại nước hoa nổi tiếng nhất thế giới, nói rằng “về mặt lịch sử nước hoa Channel No. 5 chắc chắn có sử dụng long diên hương”. Công thức ban đầu bị rò rỉ vào những năm 1930, theo bà nói, và “những bản copy mà tôi nhìn thấy có long diên hương hay ambrein – nhân tố tạo hương của long diên hương – là một thành phần”. Nhưng theo Phillip Kraft, một nhà hóa học người Đức, người sáng tạo hương cho nước hoa Givaudan, một hãng của Thụy Sĩ, thì không phải như vậy. “Không có chút long diên hương nào trong Channel No. 5”, ông nói. “Không có trong công thức năm 1921, cũng không có trong các công thức hiện nay”. Một người đại diện từ Channel No.5 từ chối bình luận về câu chuyện trên.

Một người làm việc trong ngành, Phó chủ tịch phụ trách mảng thành phần hương liệu của hãng chuyên cung cấp nguyên liệu sản xuất nước hoa có cơ sở ở Oakland, N.J., chỉ bằng lòng nói về những sổ sách ghi chép, chỉ để có thể hiểu ra những bí ẩn đằng sau nó mà ông chưa hiểu. (Ông nói với chúng tôi là ông đã được chỉ dẫn không dùng tên ông và tên của công ty). Trước khi ông thay tim, ông nói với chúng tôi ông tìm nguồn long diên hương và cung cấp nó cho các nhà sản xuất nước hoa, nhưng không thể bán nó cho các hãng như L’Oreal hoặc Este’e Lauder vì ông không có đủ khả năng cung cấp đủ chất này cho nhu cầu cao của họ. Sau này, trong cuộc nói chuyện giữa chúng tôi, ông rút lại lới nói trước, nói rằng long diên hương chỉ là một phần quá nhỏ bé trong hoạt động kinh doanh của ông. Một vài phút sau cuộc gặp, qua e-mail, ông nhấn mạnh rằng ông không bán long diên hương.

Chính vì tính bất kham này mà những người ngoài ngành và một số người trong ngành công nghiệp long diên hương không hiểu rõ bức tranh đầy đủ nó hoạt động như thế nào. Mandy Aftel, ví dụ, rất cẩn thận với các đồng nghiệp trong ngành của cô. “Hãy thận trọng với người bạn đang nói chuyện”, cô nói, sau khi hỏi có người nào nữa tham gia cuộc phỏng vấn cho câu chuyện này. “Một số người trong họ là những gã khó chơi”.

Hết

Eric Spitznagel

Bản dịch của H.V.M

Long diên hương: báu vật biển sâu (kỳ 1)
Bào ngư trong nấu ăn Trung Hoa
Bong bóng cá trong nấu ăn Trung Hoa

Filed under Câu cá thể thao & đánh cá · Tagged with ambergris, ambrein, Cá nhà táng, hương liệu, long diên hương, nước hoa