Cá mai
Tên tiếng Anh: Deep-bodied herring, Deep herring, Northern herring, white sardine, tên khoa học: escualosa thoracata
Cá mai tạo thành đàn trong các vùng nước cạn, con nhỏ vào các vùng cữa sông, nhưng sau đó lại ra biển. Ăn cả động vật và thực vật phù du. Sinh sản từ tháng 10 đến tháng 2, thường trong các vùng nước gần bờ.
Ở nước ta, cá mai có gần như ở các vùng biển từ bắc vào nam, nhưng tập trung nhiều nhất là vùng Sông Đốc ( Cà mau ) và Ba Hòn ( Kiên Giang)
Cá mai được ăn tươi và làm khô. Món ăn tươi nổi tiếng nhất là gỏi cá mai và có thể kể thêm món bún cá mai.
Cá mai khô thường được xuất khẩu. Có hai dạng chính. Cá mai khô thường loại tốt được xuất sang Nhật. Cá mai tẩm mè có thị trường ở Nam Hàn và Đài Loan.
GỎI CÁ MAI
Gỏi cá mai
VẬT LIỆU VÀ CHUẨN BỊ
– 1 kg cá mai – 1 xị giấm
– 1 muỗng canh nước mắm ngon
– 30g đậu phộng, ớt, ngò
– 1/2 chén mắm tôm
– 30 bánh tráng
– Rau sống, 1 trái chanh
– Hành, tỏi, tiêu, bột ngọt, rau răm 1 nắm.
CÁCH LÀM VÀ TRÌNH BÀY
1. Chuẩn bị
– Ớt : tỉa hoa.
– Cá mai làm sạch, để ra rổ cho ráo. Cầm cá mai lên tay, bóp nhẹ lên lưng, cá tét làm đôi, cầm đuôi cá giựt mạnh cho rời xương sống ra.
2. Chế biến
Chế giấm vào tượng, cho cá mai vào, lấy đũa sơ đều. 1/2 Chén giấm hòa với đường nhuyễn, bột ngọt, hành, tỏi, bằm nhỏ phi thơm.
– Vắt cá mai cho khô, bỏ giấm đã dùng, trộn chén giấm đường gia vị. Cho cá mai vào trộn đều.
– Đậu phộng rang đâm, chừa một ít rải trên mặt, còn bao nhiêu trộn vào gỏi.
3. Trình bày
– Múc gỏi cá ra dĩa, rắc đậu phộng, rau răm xắt nhỏ để lên trên, để bông ớt và ngò.
– Món này ăn với bánh tráng, rau sống, mắm tôm.
Gỏi cá Mai Ninh Thuận
Theo nhiều người sành ẩm thực thì nói đặc sản biển Ninh Thuận phải nhắc tới gỏi cá mai, một loại cá nhỏ trông hơi giống cá cơm, thịt trong veo và không có máu nên không tanh. Có hai loại gỏi cá mai: gỏi khô và gỏi ướt
Gỏi cá thì có thể làm bằng nhiều loại cá như cá trích, cá đục, cá rựa, cá suối… nhưng không loại nào ngon bằng cá mai vì không tanh lại ngọt thịt. Như tên gọi, cá mai thanh tú mảnh dẻ, chừng bằng ngón tay trỏ, được bao phủ bởi một lớp vảy màu trắng bạc lấp lánh.
Cá thật tươi mua về đành vẩy, cắt bỏ đầu đuôi và phần bụng lườn, rút xương sống xong làm tái qua giấm và vắt thật ráo. Người thích ăn béo thì thêm vào ít thịt ba rọi xắt nhỏ nữa là đã có một dĩa gỏi cá như ý.
Nhưng nếu chỉ có thế thì chưa chắc ngon. Bởi còn một thứ “phụ gia” quan trọng là nước chấm. Ninh Thuận lại là xứ nước mắm nên nước chấm dùng trong gỏi cá mai càng cầu kỳ và kỹ thuật. Tỏi, ớt, me chín bỏ hột đâm nhuyễn với đường. Đậu phộng rang vàng giã thành bột mịn, thêm vài trái chuối sứ chín mùi, tất cả hoà với nước mắm nguyên chất thành một thứ nước chấm sền sệt ngọt ngọt, chua chua, thơm tho, mặn mà và đậm đà hương vị biển.
Gỏi cá mai còn cần các loại rau sống: xà lách, húng lủi, dấp cá, ngổ, ngò gai kèm với chuối chát, khế, dưa leo xắt mỏng.
Đến lúc này thì bánh tráng mỏng mới phát huy tác dụng: ta gói ghém cá, rau gọn gàng vào thành cuốn, chấm nước chấm mà thưởng thức vị ngọt của cá tươi, vị béo của đậu phộng, vị đậm đà của nước chấm cùng vị tươi của các loại rau xanh. Thường cá mai có nhiều vào những tháng cuối năm. Dịp này đến Ninh Thuận, ghé Cà Ná, Ninh Chữ, Vĩnh Hy tắm biển, du khách sẽ được nếm thử món gỏi cá mai truyền thống của địa phương Ninh Thuận đầy hương vị nắng gió và lòng mến khách.
bienvanguoi.wordpress.com 